РУБРИКАТОР
ҮЛЭ, СЭРИИ ВЕТЕРАНА
Дьөгүөрүскэ хатыҥыр, элбэх саналаах, сытыы-хотуу уолчаан этэ. 1932 сыллаахха педтехникуму бүтэрэн баран Ядрихинскай Егор Осипович түөрт сыл Хатырык уонна Нам оскуолаларыгар учууталлаабыта. Салайар үлэҕэ дьоҕурдааҕын, кэлиигэ-барыыга улгумун сыаналаан республика үөрэҕин комиссариата Аллараа Халыма ситэтэ суох орто оскуолатыгар директорынан анаабыта. Кини 1938 с. диэри директордаабыта. Бары бүттүүн начальнай үөрэхтээһиҥҥэ ыраах сылдьар булчуттар, табаһыттар, балыксыттар оҕолорун хабыыга бары күүһүн уурбута.
Дойдутугар эргиллэн кэлиитигэр Партизан сэттэ кылаастаах оскуолатыгар директорынан үлэлэппиттэрэ. Манна даҕаны Егор Осипович оскуола үлэтин биллэрдик тупсарбыта. Ол сырыттаҕына, немецкэй халабырдьыттар уоран, сэриинэн саба түспүттэрэ. Е.О. Ядрихинскай 1942 сыл бэс ыйыгар Армияҕа ыҥырыллыбыта.
1942 сыл бүтүүтүгэр уонна 1943 сыллаахха Аҕа дойдуну өстөөхтөн көмүскүүр кырыктаах кыргыһыыларга Егор Осипович хара маҥнайгыттан киирсибитэ. Соҕуруу фронт 55-с мотомеханизированнай биригээдэтигэр пулеметчигынан сылдьыбыта. Ити элбэх охсуһуулартан кини биир кыра түбэлтэни кэпсиир:
- Биһиги чаастарбыт Калмык киэҥ истиэптэрин арҕаа өстөөҕү утары уоттаах сэриини аһан иннилэрин диэки кимэн киирэллэрэ. Миигин взвод командирынан анаабыттара уонна сэттэ километрдаах сиртэн түөрт тэлиэгэлээх атынан ас аҕаларга бирикээстээбиттэрэ. Аспытын тиэнэн, сирбитин ортолоон иһэн, немец мотоцикллаах чааһын тоһууругар түбэһэн сэриилэспиппит. Бу ытыалаһыыга биһигиттэн икки киһи өлбүтэ, мин биир саллааты кытта хаалан өстөөҕү чугаһаппатахпыт. Ол бириэмэҕэ бэйэбит дьоммут кэлэн быыһаабыттара. Ити охсуһууга атахпынан бааһырбытым. Кылгас кэмҥэ эмтэнэн баран, фроҥҥа иккиһин киирбитим, - диир кини.
Ядрихинскай Е.О. ити хорсун быһыытын иһин 1943 сыллаахха «Бойобуой үтүөлэрин иһин» мэтээлинэн наҕараадаламмыта. Командование Егору Челябинскай, Котлас, Киев куораттарынан самоходнай орудиены баһылыырга үөрэппиттэрэ. Младшай лейтенант Ядрихинскай самоходнай орудие командирынан ананан немецтэри утары кыргыспыта.
1944 сыл саас уонна сайын Советскай Армия Ийэ дойдутун өстөөхтөртөн босхолообута. Е.О. Ядрихинскайдаах фроннара от, атырдьах ыйдарыгар Польша сирин илин өттүнэн, Висла өрүс сүнньүнэн немецтэри арҕаа диэки үүрбүтэ. Өстөөх сэриитин урусхаллыыр хааннаах кыргыһыылар буолаллара. Польша өстөөҕү утары охсуһуутугар советскай правительство босхо, төлөбүрэ суох элбэх аһы-үөлү, сэрии модун күүстээх техникатын биэрбитэ. Итини тэҥэ Польша командованиетын дьаһалыгар сэриигэ буспут-хаппыт элбэх коммунист офицердар ыытыллыбыттара. Ол иһигэр Польша иккис армиятын састаабыгар сылтан ордук кэмҥэ коммунист Е.О. Ядрихинскай сылдьыбыта. Бырааттыы Польша сэрииһиттэрин кытта өстөөҕү Польша сириттэн үүрбүттэрэ уонна сэриини Берлиҥҥэ түмүктээбиттэрэ.
Егор Осипович Польшаҕа Познань куорат таһыгар контузия ылбыта. Советскай офицер Ядрихинскай хорсуннук сэриилэспитин Польша правительствота үрдүктүк сыаналаан «Кыайыы уонна көҥүл иһин» диэн мэтээлинэн наҕараадалаабыта.
Е.О. Ядрихинскай кэнники Дальнай Востокка 257-с армия танковай полкатыгар самоходнай орудие командирынан сылдьыбыта. Дойдутугар 1946 сыллаахха эргиллэн кэлбитэ. Ол күнтэн 1972 сыллаахха диэри бэйэтин идэтинэн норуот үөрэҕириитин систематыгар үлэлээтэ. Үлэ уонна сэрии ветерана үрдүк чиэстэрин туһанан пенсияҕа олорор. Егор Осипович "Германияны кыайыы иһин", "Варшаваны ылыы иһин", "Аҕа дойду Улуу сэриитин 20 сылын туолуута", о.д.а. элбэх мэтээллэрдээх.
П. Оконешников,
Саха АССР оскуолаларын үтүөлээх учуутала