РУБРИКАТОР
РУМЯНЦЕВ ПЕТР СЕМЕНОВИЧ (1925-1990 сс.)
Уус Алдан улууһугар Найахы нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оччолорго II Хомустаах Үүнэр учаастага Аллараа Баатаҕай диэн аатынан биллэрэ. Манна Уус Алдан Баатаҕайыттан, Найахыттан, II Өспөхтөн төрүттээх Румянцевтар, Тарскайдар, Протопоповтар уо.д.а. уутуйан олохсуйбуттара. Румянцев П.С. аҕата Сэргэ Сэмэн олоҕо Бэстээххэ этэ. Кэлин өлөрүгэр 1944 с. ол онно улахан кыыһа Кэтириис кэргэнинээн Тарскай П.И. олохсуйбута. Сэргэ Сэмэн икки уолунаан Баһылайы, Бүөтүрү кытта манна Бэстээххэ оттоон-мастаан бары биир улахан дьиэ кэргэн буолан олорбуттара.
Бэс ыйын 22 күнүгэр 1941 сыллаахха кинилэр эйэлээх олохторун сэрии этиҥэ сатыылаан огдолуппута. Элбэх аймалҕаны, өлүүнү-сүтүүнү, хоргуйууну аҕалбыта. Бу дьиэҕэ сэрии уораана илэ киирэн көҥүл көппүтэ.
Сэриигэ ыҥырыыны аан маҥнай сэрии саҕаланаатын кытта Петр Семенович убайа Василий Семенович тутан, 1941 сыллаахха букатын кэлбэт айанын суолугар туруммута. Бу 1941 сыл от ыйыгар этэ. Василий Семенович 1942 сыллаахха Арҕаа фроҥҥа сэриилэһэ сылдьан сураҕа суох сүттэ диэн сурук кэлбитэ. Бу 20 саастаах киһи ити курдук орто дойдуга олорбута да, олорботоҕо да биллибэккэ барбыта, суола-ииһэ хаалбата. Саатар хантан барбыта да биллибэт. Сэриигэ охтубут буойуннар пааматынньыктарыгар бу киһи аата Уус Алдан да бөһүөлэгэр, Нам II Хомустааҕар да суох. Намтан ыҥырыллыбыт курдук да, киһи ханна да, хаһан да олорботоҕун курдук. Аймахтара онтон-мантан сураһан көрөллөр да, туох да биллэрии суох. Бу Улуу Кыайыы 65 сылыгар II Хомустаах дьаһалтата, оскуола кыһыл суолдьуттара бу киһини аатын-суолун тилиннэрэллэрэ буоллар. Бу буолуо этэ «Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат» - диэни дьиҥ дьыаланан дакаастааһын мэктиэтэ.
Румянцев Петр Семенович 1943 сыл 18 сааһын туолан Нам улууһуттан сэриигэ барбыта. Кини Забайкальскай байыаннай уокурукка түбэспитэ. Чита уобалаһын Борзя станциятыгар танкодром харабыллааһынтан сулууспата саҕаламмыта. Кини төрөөбүт дойдутун Илин фроҥҥа империалистическай Япония саба түһэриттэн көмүскээн турбута. Манна мөлүйүөнүнэн ахсааннаах Квантунскай Армия ССРС-ка субу саба түһүөхтүү бэлэмнэнэн турбута.
Атырдьах ыйыгар 1945 сыллаахха Япония баһылаан олорор Манчжуриятыгар Забайкальскай фронт чаастара Советскай Союз маршала Р.Я. Малиновскай хамаандалааһынынан тоҕо көтөн киирбиттэрэ. Бу фронт састаабыгар Петр Семенович баар этэ. Кини Советскай Армия Хинганскай походун кыттыылааҕынан буолар. Манна Хинган хайаларыгар арбаммыт Квантунскай Армия бөҕөргөтүүлэрэ бааллара. Кинилэр Манчжурияҕа, Китайга, Кореяҕа киириини бүөлээн тураллара. Хас дзот, амбразура иһин хааннаах кыргыһыылар буолаллара. Дьоппуон смертниктэрэ (камикадзелар) пулеметка сыабынан кэлгинэн, төбөлөрүгэр маҥан өлбүт киһи бэлиэтэ суруктаах таҥаһы бааналлара. Хас биирдии пулемет элбэх киһи өлүүтүнэн үлтүрүтүллэрэ.
Румянцев Петр Семенович балаҕан ыйыгар диэри Японияны утары сэриилэспитэ. «Японияны кыайыы иһин» мэтээлинэн наҕараадаламмыта.
1948 сыллаахха диэри Советскай Армия састаабар киирэн, Кытай Народнай Армиятыгар көмөлөһүүгэ кыттар. Ол курдук, кини Кытай Народнай Республиката бөҕөргөөһүнүгэр бэйэтин кылаатын киллэрбитэ.
1948 сыллаахха дойдутугар кэлэн Михайлова Акулина Ивановнаны кэргэн ылар. Кинилэр 16 оҕоломмуттарыттан 14-дүн тыыннаах иитэн киһи-хара оҥорбуттара, билиҥҥи 115 киһи Румянцевтар аҕа уустарын олохтообуттара. Кинилэр уһуннук, дьоллоохтук олорбуттара.
Румянцев П.С. сааһын тухары үлэттэн илиитин араарбатаҕа, холкуостааҕынан, Нам лесхоһун II Хомустаах учаастагар леснигынан өр кэмҥэ үлэлээбитэ. Манна үчүгэй үлэтин иһин элбэхтэ премияларынан, бочуотунай грамоталарынан наҕараадаламмыта. II Хомустаахха «Нам» сопхуос тэриллиэҕиттэн ыла, бу сопхуоска рабочайынан үлэлээбитэ. Маны таһынан сорсуннаах сонордьут, бастыҥ булчут, аатырбыт тайахсыт. Тайаҕы бултуур ыарахан ньымаҕа дойдутун дьонун элбэх киһини үөрэппитэ. Уолаттара, сиэннэрэ тайахсыт идэтин салҕаабыттара, салгыы сылдьаллар. Маны таһынан байанайдаах балыксыт этэ. Бу курдук, 14 оҕотун оччотооҕу холкуостаах, сопхуос рабочайын кыра хамнаһыгар бултаан-балыктаан, киһиттэн итэҕэһэ суох аһатан, таҥыннаран, үөрэттэрэн, дьон тэҥинэн бары ыал буолан олороллор, кэҥииллэр, тэнийэллэр.
Оҕолоро