РУБРИКАТОР
ПОТАПОВ ДМИТРИЙ ЕГОРОВИЧ
Бырааттыы Потаповтар быстар дьадаҥы дьон этилэр. Онуоха эбии Алексей (убай) эдэр сааһыгар хараҕа суох буолбута. Кини быраата Егор баайдарга хамначчыттаан айаҕын иитиммитэ. Сааһын ситэн баран кэргэннэммитэ. Егордаах 1912 с. Миитэрэй диэн уолламмыттара.
Алексей Парфенович үөрэҕэ да суох буоллар, тыллаах-өстөөх, буола турар быһыыны-майгыны кэбэҕэстик уонна таба өйдүүр киһи этэ. Октябрьскай революция кыайыытын, Советскай былаас олохтонуутун уруйдуу-айхаллыы көрсүбүтэ. Улуус актива, ревком чилиэнэ буолбута. Партияҕа киирбитэ, баайдары утары туруулаһан охсуспута. Сири дьадаҥыларга биэрэри туруорсубута.
Дьэ, ол иһин өһөөн, олохтоох баайдар Дүпсүн улууһун сабардаабыт бандьыыттарга тыллаан туттарбыттара. 1922 с. былаас өстөөхтөрө А.П. Потаповы ытан өлөрбүттэрэ. Биир дойдулаахтара хорсун коммуниһы кэриэстээн кэлин «Өлөксөй үөһэ» диэн артыал тэриммиттэрэ.
Бу ыстатыйабар А.П. Потапов сиэнэ Дмитрий Егорович Потапов туһунан кэпсиэхтээхпин. Үчүгэй дьон ыччаттара да үчүгэйдэр диэн мээнэҕэ эппэттэр. Дмитрий абаҕатын үтүө аатын үйэтитэр туһугар элбэхтик үлэлээбит-хамсаабыт киһинэн биллэр.
Уол, син бары оччотооҕу ыччат курдук, туох ханнык иннинэ үөрэххэ дьулуспута. Бастакы кылаастартан ыла үөрэххэ дьоҕурдааҕын көрдөрбүтэ. 1928 с. комсомол кэккэтигэр киирбитэ. Онтон ыла биллэр-көстөр сорудахтары толорбута. Бастаан сир түҥэтигэр кыттыбыта. Онно суруксуттаабыта, мөккүөрдээх боппуруостары быһаарсыбыта.
Дмитрий 1930 с. сэттэ кылааһы бүтэрбитэ. 1931 с. кулун тутарга үп-банк уонна кооперативнай эргиэн үлэһиттэрин профсоюһун Саха сиринээҕи бастакы съезтэрэ буолбута. Онно Дмитрий Егорович профсоюз обкомун президиумун чилиэнинэн быыбардаммыта. Сыл кэриҥэ культурнай-маассабай сектор сэбиэдиссэйинэн үлэлээбитэ. Дьэ, итинтэн ыла салайар-тэрийэр талаана көстөн испитэ. 1932 с. партияҕа ылыллыбыта.
Д. Потапов Якутскайдааҕы финансовай техникумҥа үөрэнэ сылдьыбыта. 1931 с. партия уобаластааҕы комитета таб. Потаповы Алдаҥҥа профсоюзнай үлэҕэ ыыппыта. От ыйыгар диэри онно И. Орочон бириискэтигэр ойуур рабочайдарын профсоюһун бириискэтээҕи комитетыгар председателлээбитэ. Рабочайдар кинини ытыктаабыттара, чахчы салайааччы оҥостубуттара.
Д.Е. Потапов профсоюзнай үлэҕэ сыстыгаһын көрдөрөн, 1932-1934 сс. Москваҕа ПСБСКС иһинээҕи профсоюзнай хамсааһын үрдүкү оскуолатыгар үөрэммитэ. Оскуоланы бүтэрэн баран, 1936 с. диэри кыһыл көмүһү уонна платинаны хостуур рабочайдар профсоюзтарын КК инструктордаабыта. Икки сыл устата бу үлэҕэ кылаатын киллэрбитэ чахчы.
Дмитрий Егорович 1936 с. БСК(б)П Саха уобаластааҕы комитетын пропагандаҕа уонна агитацияҕа отделын инструкторынан анаммыта. Ити үлэлии сырыттаҕына, кадрдары аттаран туруоруу бэрээдэгинэн, комсомольскай үлэҕэ туһаммыттара. 1938 с. тохсунньуттан 1939 с. олунньуга диэри обкомол иккис секретарынан быыбарданан үлэлээбитэ. Ыччат ортотугар үлэҕэ тугу кыайарын барытын биэрбитэ.
1939-1940 сс. таб. Потапов Д.Е. Саха АССР Совнаркомун дьыалаларын управляющайынан үлэлээбитэ. Онтон БСКС(б)П КК ПХС Саха АССР-га боломуочунайын көмөлөһөөччүтэ буолбута. Үлэлиир-хамсыыр күөгэйэр күнүгэр сылдьан, 1941 с. Ийэ дойдутун көмүскэһэ фроҥҥа барарга көрдөспүтэ. Биһиги уолбут сэриилэһэр армияҕа даҕаны аатын-суолун түһэн биэрбэтэҕэ. Кини I Украинскай фронт 60-с армиятын биир дивизиятыгар командиры политическай чааска солбуйбута. Аатырбыт генерал Ватутин командалыыр фрона историяҕа киирэр албан ааттаах дьаһаллары оҥорбута. Д. Потапов атын омук чулуу уолаттарын кытта тэбис-тэҥҥэ хорсуннук кыргыспыта. 1942 с. күһүн Воронежскай уобалас Усмань диэн куоратыгар өстөөҕү утары хабыр киирсии буолбута. Ити кыргыһыыга капитан Д.Е. Потапов сырдык тыына быстыбыта. Көбөкөн уола Дмитрий Потапов ити курдук кылгас, чаҕылхай олоҕу олорон ааспыта. Кинини уопсай дьыалаҕа бэриниилээх, хорсун буоларга Ленинскэй комсомол, кэлин коммунист партия ииппитэ.
М. Новгородов,
Нам, 2011 с.