РУБРИКАТОР
ГВАРДИЯ МЛАДШАЙ ЛЕЙТЕНАНА В. ПЕТРОВ СУРУКТАРА
Аҕа дойду Улуу сэриитигэр пушкалар ньиргийбиттэрэ тохтообута 32 сылын туолан эрэр. Ити сылларга советскай дьон олоҕо киһи билбэт гына тубуста, байылыат буолла. Немецкэй фашистары утары охсуһууга биһиги бүгүҥҥү дьоллоох олохпут туһугар элбэх буойуннар олохторун толук биэрбиттэрэ. Олортон биирдэстэринэн Хатырык уола гвардия младшай лейтенана Василий Николаевич Петров буолар.
Кини 1919 сыллаахха Хатырыкка дьадаҥы бааһынай кэргэнигэр төрөөбүтэ. Вася көрдөөх-нардаах, үөрүүлээх оҕо сааһа Маймаҕа уонна Хатырык Атамайыгар ааспыта. Кини 18 саастааҕар Хатырык сэттэ кылаастаах оскуолатын бутэрбитэ. Онтон Якутскайга суол оҥоһуутун техникумугар үөрэнэ киирбитэ. Үһүс курсу бүтэрэн баран 1940 сыллаахха Кыһыл Армияҕа сулууспалыы барбыта.
Хатырык музейыгар В.Н. Петров ийэтэ Матырыаска, аҕата Ньукулайга уонна быраата Афоняҕа суруйбут суруктара бааллар. 17 сурук уонна хаартыска харайыыга сыталлар. Кини суруктара фашистар кыыллыы быһыыларын арыйан көрдөрерүнэн, сидьиҥ өстөөҕү үлтүрүтүүгэ ыҥырар күүстээх тылларынан дириҥ патриотическай ис хоһоонноохтор. Василий сэрии саҕаланыытыгар сиппит-хоппут кадровай саллаат этэ. Суруктарыттан көрдөххө кини 1942 сыллаахха Москва аннынааҕы кыргыһыыларга кыттыбыт. Кулун тутар 14 күнүгэр Козелскай куораттан суруйбут: «Дьиэ-уот диэн түптээх суох. Бука барыта уматыллыбыт, бомба үлтүрүппүт сирдэрэ. Оһохтор эрэ хороһон олороллор... Эһиги немец биһиги кыр өстөөхпүт буоларын, эбэтэр кини, эбэтэр биһиги былааспыт буоларын иһин охсуһуу бара турарын».
Байыаннай дьыалаҕа дьоҕурдаах, аныгы сэриини уотун ортотунан тэлбит В.Н. Петрову командование муус устар бүтүүтүгэр Москваҕа орто хамандыырскай састаабы бэлэмниир оскуолаҕа үөрэххэ ыыппыта. Үөрэнэ сылдьан 1942 сыл от ыйын 19 күнугэр суруйбута: «Сэрии кэнниттэн көрсүһүөхпүт. Бииргэ олоруохпут. Доруобай буолуҥ. Немец оккупаннарын түргэнник кыайарга көмөлөһүҥ. Тыыл фронугар былааннаргытын аһара толоруҥ. Элбэх бородууктата аҕалыҥ. Биһиги өстөөххө Сталинныы хардарыахпыт. Биһиги олохпут үөрүүлээх, бэһиэлэй, баай буолуоҕа» (Сурук нууччалыыттан тылбаастанна).
Үөрэҕин атырдьах ыйыгар үчүгэй уонна туйгун сыаналарынан бүтэрбитэ. Атырдьах ыйын 27 кунугэр взвод командира гвардия младшай лейтенана В.Н. Петров бэйэтин суругар төрөппүттэригэр бу курдук андаҕайбыта: «Эһиэхэ немец сиэхситтэрин харса суох үнтүрүтэргэ андаҕайабын. Аҕа дойдум иһин хааммын, олохпун да харыстыам суоҕа» (Бу эмиэ тылбаас).
1943 сыллаахха аатырбыт 85 гвардейскай Кыһыл знамялаах стрелковай дивизия (иккис Прибалтирскай фронт, 10 гвардейскай армия) Калининскай, Витебскай уобаластары босхолуур иһин өстөөҕү кытта хааннаах хапсыһыылара буолбута. Немецтэр хас бөһуөлэк, нэһилиэнньэлээх пуун аайыттан улахан хаан тохтуутун таһаара-таһаара чугуйаллара. Сынньалаҥа суох, күннэри-түүннэри сэриилэһии буолара. В.Н. Петров 251 гвардейскай полкаҕа взводу командалаабыта. Кини взвода өстөөх тыыннаах күүһүгэр, техникатыгар элбэх сүтүгү оҥорбута. Кини төһө даҕаны сэрии ортотугар сырыттар төрөппүттэрин, кыра быраата Афоня олохторун туһугар ис сүрэҕиттэн кыһаллара. Муус устар 28 күнүгэр дьонугар 2450 солкуобайы ыыппытын туһунан биллэрбитэ.
Докумуоннартан көрдөххө гвардия младшай лейтенана В.Н. Петров ити кэнниттэн өстөөҕү утары сыл аҥарын кэриҥэ кыргыспыта. Билиҥҥитэ ити кэннинээҕи бойобуой суол туһунан туох да биллибэт. 1944 сыллаах олунньуга оройуон военкоматыттан дьоно хомолтолоох биллэриини туппуттара. Онно этиллэр: «Эһиги уолгут гвардия младшай лейтенана Петров Василий Николаевич социалистическай Ийэ дойдутун иһин охсуһууга воинскай андаҕарын толорон, геройствоны уонна эр санааны көрдөрө сылдьан 1943 сыллаах сэтинньи 14 күнугэр өллө. Кини Витебскай уобалас Новое сэлиэнньэтигэр көмүлүннэ».
Патриот, оройуон биир хорсун уола 24 сааһыгар сэрии хонуутугар геройдуу охтубута. Хатырык музейын үлэһиттэрэ уонна орто оскуола кыһыл сонордьуттара кини бойобуой суолун сонордуохтара диэн эрэниллэр.
Гвардия младшай лейтенана В.Н. Петров сырдык мессуенэ умнуллуо суохтаах.
Д. Дураев