РУБРИКАТОР
КОЛЕСОВ ВАСИЛИЙ РОМАНОВИЧ
Мин 1942 сыл атырдьах ыйыгар сэриигэ ыҥырыллан барбытым. Биир ый Мальтаҕа үөрэххэ сылдьыбытым. Онтон Улан-Удэҕэ сулууспалаабытым. Строевой үөрэҕи тимир суол оҥоһуутугар үөрэппиттэрэ.
1943 с. тохсунньу ыйга Арҕаа фроҥҥа Ростов куорат таһынааҕы Батайская диэн күл көмөр, алдьаммыт-кээһэммит станцияҕа тиийбиппит. Бу мантан саҕалаан тимир суол оҥоһуутугар ананан үлэлээн барбыппыт.
Биһигини кытта муоста оҥорооччулар бааллара. Кинилэр Дон өрүһү туоруур тимир бетон муостаны оҥорбуттара. Кинилэр оҥорбуттарын кэннэ биһиги бэрт суһаллык тимир суолу чөлүгэр түһэрэ-түһэрэ, фроҥҥа барааччыларга суол оҥорон атаарбыппыт.
Дьэ аны Арҕаа түһэбит. Биһиги Таганрог куоракка тиийэбит. Онно эмиэ тимир суол оҥорон Одессанан, Николаеванан, Фаранов куоратынан Белоруссияҕа тиийэбит. Биһиги иннибитинэ онно улахан кыргыһыы барбытын мин сөҕө көрбүтүм. Икки өттүттэн элбэх киһи өлүгэ, алдьаммыт массыыналар, таанкалар элбэхтэр этэ.
Украинанан тимир суол оҥоро-оҥоро Польшаҕа тиийэбит. Онно тиийбиппит кэннэ аҕыйах хонукка сынньаталлар. Суун-нубут, таҥаспытын-саппытын уларытынныбыт. Онтон эмиэ тимир суолбутун саҕалаан бардыбыт. Польшаҕа оҥорон бүтэрэн эрдэхпитинэ «Берлини босхолообуттар үһү, аны Берлинниир буоллугут» - диэн буолла. Биһигини массыынанан даҕаны, сатыы даҕаны Берлиҥҥэ ыыттылар. Араастаан айаннаан Одер таһыгар биир алдьаммыт станцияҕа тиийдибит. Биһиги тиийбит станциябытыттан ыраах соҕус немец ыскылаатын буллубут. Онно трофей бөҕө хаалбыт. Одеры адьас саҥалыы оҥорбуппут. Муоста да, тимир суол да суох этэ. Инньэ гынан өр үлэлээбиппит. Көмө диэн ааттаан икки тыһыынча немец гражданскай дьоннорун (уолаттары, кыргыттары, дьахталлары) конвойдаан сылдьан үлэлэппиппит.Өрүһү туоруур муостаны оҥорорго бэс маһынан вышка курдук атахтаан туруорбуппут. Дьон элбэх буолан өр гымматахпыт.
Мантан Берлиҥҥэ тиийэбит. Онно Рейхстагы көрбүппут. Куорат бүтүннүү күл-көмөр буолбут этэ. Немецтэр олох көстүбэт этилэр. Барыта биһиги армиябыт уонна союзниктар бааллара. Кыайыы бэлиэтинэн кыһыл былаахтар ыйаммыт этилэр. Онно тиийэммит биһиги тимир суол тутуутугар үлэлээбиппит. Кинилэр тимир суоллара кыараҕас баҕайы буолар эбит. Ону биһиги Москва-Владивосток тимир суолун курдук кэҥэтэн оҥорбуппут. Тимир суол тутуутун бүтэрбиппит кэннэ биһигини Советскай Союзка ыыппыттара.
1948 с. диэри араас сирдэргэ тимир суол оҥоһуутун чөлүгэр түһэриигэ үлэлэппиттэрэ. Дойдубар 1948 с. ыам ыйыгар эргиллэн кэлбитим.
Дойдубар эргиллэрбэр «Кавказ оборонатын иһин», «Варшаваны босхолооһун иһин», «Берлины ылыы иһин», «Германияны кыайыы иһин» медаллар кавалердара буолан, наҕараадаламмытым.
Колесов В. Р.
Кыайыы 30 сылыгар анаан оҥорбут ахтыыта. Ахтыыны суруйдум 1990 с. муусустар 28 к.
Улуу Кыайыы 45 сылын көрсө.