РУБРИКАТОР
ИЙЭ ДОЙДУТУГАР ИЭҺИН ТӨЛӨӨБҮТЭ
«Нам» совхоз Кыһыл Сыырдааҕы отделениетыгар аҕамсыйбыт саастаах Иван Николаевич Колесов олорор. Кини олорон ааспыт олоҕун ырытан көрдөххүнэ киһи киэнэ киилэ-көнөтө.
Улуу Октябрьскай революция кыайыытыгар 11 саастаах. Ийэлээх аҕата түөрт кыра оҕолоох быстар дьадаҥы дьон этилэр. Бутугас, ымдаан аһылыктанан, тартайбыт торбуйах тириитэ таҥастанан олорбуттара.
1930 сыллаахха колхозка киирэн дьэ киһи-хара буолбуттара. Оччолорго Уйбаан киһи сытыыта, үлэһит бастыҥа буолан Томмот суолун тобулара, бытархан тымныыларга түүннэри айанныыра, туруук таас хайалары дабайара, уу муус тарыҥнарын лээбилиирэ. Мас ууһун бэртээхэйэ, икки илиилээҕи иннигэр түһэрбэтэх от охсооччу бэрдэ.
Ыраас күҥҥэ хараҥа былыт саба бүрүүкүүрүн курдук. Иван ити дьоллоох олоҕо эмиэ хараҥанан эргийбитэ - немецкэй-фашистскай талабырдьыттар биһиги дойдубутугар уоран саба түспүттэрэ. Ол сыл атырдьах ыйын 14 күнүгэр аал уотуттан, алаһа дьиэтиттэн арахсан Ийэ дойду көмүскэлигэр барбыта. Икки көмүс чыычаахтара, таптыыр кэргэнэ батыһа, сайыһа көрөн хаалбыттара.
Саллаат Иван Колесов бастаан Читаҕа болуотунньуктаабыта, прожекторы үөрэппитэ. Оттон Дальнай Востокка баран стрелковай дьыалаҕа үөрэммитэ. 1942 сыл олунньу ый эргэтигэр Смоленскай туһаайыытынан фроҥҥа 22-с полк 8-с ротатын, 8-с взводун састаабыгар киирсибитэ.
Фроҥҥа тиийээт аҕыйах хонон баран өстөөх былдьаан сытар дэриэбинэтигэр байыаннай ыскылааты дэлби тэптэриигэ кыттыбыта. Үһүө буолан икки часовойу «мыык» дэппэккэ өлөрбүттэрэ, икки взрывчатканы уураат атахха биллэрбиттэрэ. Сирдэрин ортолоон истэхтэринэ сир ньиргийэр, халлаан сырдыыр дэлби. тэбиитэ буолбута. Ол операция иһин суругунан махтал биэрбиттэрэ.
Ити кэнниттэн кулун тутар 4-6 күннэригэр Брянскай куорат туһаайыытынан Ново дэриэбинэ иһин кыргыһыыга сылдьыбыта. Манна Колесовтаах батальоннарыттан элбэх киһи өлбүтэ. Икки өттүттэн харса суох ытыалаһыы, снаряд уонна мина эстэриттэн киһи дөйүөх курдуга. Ол кимэн киириилэриттэн биирдэстэригэр Иван Колесов иннигэр мина эстэн кинини киэр эспитэ. Хаҥас илиитин унуоҕун курууппа курдук үлтү тэппит этэ, түөһүгэр эмиэ бааһырбыта. Иван доҕоро уолун көрдөһөн бэрэбээскилэгшитэ уонна санчаска нэһиилэ охто-охто барбыта.
Ити кэнниттэн түөрт ый госпитальга эмтэнэн баран 1942 сыллаахха инбэлиит буолан эргиллэн кэлбитэ.
Иван Николаевич биһиги барыбыт дьолугар Ийэ дойдуну хара дьайдаах өстөөхтөртөн туруулаһан көмүскээбитэ. Кини билигин күүһэ кыайарынан үлэлии-хамсыы сылдьар. Сэрии инбэлииттэрин пенсиялара үрдээбитин иһин Коммунистическкай партияҕа уонна Советскай правительствоҕа ис сүрэҕиттэн махтанар.
К. Яковлев