РУБРИКАТОР
ҮЛЭ КИҺИТЭ
Биһиги аҕабыт Колесов Иван Михайлович, Нам улууһун 1 Хомустаах нэһилиэгэр Өлөөнө уонна Мэхээлэ Колесовтар диэн ыалга 1906 сыллаахха төрөөбүт. Былыргы олохторо Моҕуруот диэн сиргэ эбит. Ийэлээх аҕалара икки уол оҕону төрөппүттэр. Кыра уоллара Мэхээлэ (Колесов Михаил Михайлович) диэн, биһиги аҕабытыттан алта сыл балыс эбит. Аҕалара эрдэ өлбүт, ийэтэ тыыннааҕар Моҕуруокка олорон, 2 Хомустаахтан Трапезникова Дария Николаевнаны көрсөн, сөбүлэһэн холбоһон ыал буолаллар. Бастаан кыыс оҕону төрөппүттэр, ол кыыс өлөр. Онтон утуу-субуу икки уол оҕолору төрөтөллөр. Өр буолбакка биир уоллара ыалдьан өлбүт үһү. Хаалбыт уол убайбыт Виктор (Октябрь) диэн. Колхоз саҕана дэриэбинэҕэ көһөн киирэллэр. Ол Моҕуруокка баар балаҕан, хойукка диэри бурдук ыһааччыларга отуу буолан турбут.
Колхоз тэриллибитин саҕана ЧТЗ трактор кэлэн, онтон ыла биһиги аҕабыт трактористыыр. Колхозка көрүүчэй экономиялаан III степеннээх дипломунан наҕараадаланан, МТС бочуот кинигэтигэр киирэр. Үс грамотата билигин да баар. Кэнники НАТИ тракторга үлэлиир. 1 Хомустаахха олорор ветеран учуутал Колесов Семен Семенович этэринэн: «1941 сыллаахха 5 Колесовтар армияҕа бэбиэскэ туппуттар уонна олорбут өтөхтөрүн таһыгар харыйа олордубуттар». Ол биэс киһиттэн биһиги аҕабыт тракторист наада буолан отсрочка ылбыт.
Кини 1943 с. армияҕа ыҥырыллыбыт. Онно барарыгар ийэбит уолунаан сыарҕалаах атынан Намҥа илпиттэр. Намҥа оскуола олбуорун иһигэр дьон бөҕөо мустубут, онтон стройдатан баран Граф Биэрэгэр борохуокка илпиттэр. Бастаан арҕаа фроҥҥа тиийэр. Аҕабыт Хабаровскайга тиийэн тракторист буолан, трактор собуотугар тааҥка өрөмүөнүгэр икки сыл сылдьар. Күҥҥэ биирдэ аһыы-аһыы наар алдьаммыт тааҥкалары өрөмүөннээн тахсаллар үһү. Онтон Дьоппуон сэриитигэр тиийэр, онно билиэн ылыллыбыт японецтары харабыллыыр, бэйэтэ этэринэн японецтар «өлөрүмэҥ» диэн көрдөһөллөрө үһү. Сэрииттэн 1946 с. кэлэр. Кини кэлэригэр икки мэтээллээх кэлбит, ол мэтээллэрэ 70-с сылларга дылы бааллара.
Сэриигэ баралларыгар олордубут харыйалара арчылаан, бэһиэн тыыннаах төннөн кэлбиттэр. Ол харыйа Моҕуруокка үүнэн, уһаан ахан турар. Билигин ыччаттара бары ол харыйаны көрөр-харайар иэстээхпит.
Биһиги аҕабыт, уопсайынан, сүрдээх чэнчис, куруук хап-хара баттаҕын тараана сылдьара. Аҕыйах саҥалаах, сүрдээх үлэһит киһи этэ. Ийэлээх аҕам этиһэ, кыыһырса сылдьалларын биирдэ да истибэт этим. Бэйэлэрин убаастаһар, туора дьону кытта сыһыаннара эмиэ үчүгэй этилэр. Ийэбит колхозка дояркалаан, бороон көрөн, бурдук быһан, үлэ бөҕөтүн үлэлээбит эбит. Кинилэр үс оҕолоохтор, биир кыыс, икки уол. Ийэлээх аҕабыт биһигини үөрэттэрээри 1 Хомустаахтан дьиэлэрин атыылаан баран Партизаҥҥа көһөн кэлэн олороллор. Онно олорон бастаан колхоз үлэтигэр, онтон совхоз үлэтигэр пенсияҕа тахсыахтарыгар дылы үлэлииллэр. Партизан нэһилиэгэр бастаан уоту биэрэр станцияны үлэлэтэр. Онно сарсыарда өттүгэр, киэһэ эмиэ 12 ч. диэри үлэлэтэр этэ. Онон биһиги аҕабыт Партизан нэһилиэгэр уоту биэрэр станцияны бастакынан үлэлэппит киһи. Станция дьиэтэ Никоновтар эргэ дьиэлэрэ этэ. Мин бырааппынаан аҕабыт киэһээҥи аһын илдьэрбит, онтон астынар этибит. Кэнники Намҥа МТС диэн баара, онно наар трактор өрөмүөнүгэр сылдьара. Улуус трактордарын өрөмүөннүүллэр эбит. Онон биһиги аҕабыт Колесов Иван Михайлович үлэ бөҕөтүн үлэлээбит киһи.
Суруйда кыыһа Н.И. Колесова