РУБРИКАТОР
Крымы босхолооһун кыттыылааҕа
Георгий Иннокентьевич Емельянов Хатырык сэттэ кылаастаах оскуолатыгар учууталлыы сылдьан, 1942 сыллаах бэс ыйын 17 күнүгэр армияҕа ыҥырыллыбыта. Кинилиин Петр Афанасьевич Марков, директор Г.С. Матвеев, оскуола завхоһа С.Д. Федоров, завуч А.Г. Никифоров уо.д.а. бааллара.
Челябинскайга сэтинньигэ полковой оскуоланы бүтэрэн младшай сержант званиеланан, 17-с хайыһар туспа бригадатыгар анаммыта. Фроҥҥа 1943 сыллаах кулун тутартан 4-с Украинскай фронт 4-с Сталинградскай мотомехкорпус 13-с гвардейскай бригадатыгар ручной пулеметчигынан сылдьыбыта. Кинилэр чаастара Донбаһы соҕуруу өттүнэн, Миус өрүһү туораан, кимэн киириини саҕалаабыта.
Бу кимэн киирии, кэнники санаатахха, Орел-Курскай тоҕойго кимэн киириини муннарар сыаллаах кыргыһыы этэ. Куйбышев диэн оройуон киинин босхолоон, Миус өрүһү туораан, өстөөх оборонатын 6 км усталаах сиринэн тоҕо көтөн киирэн, 10 км. курдугу сыҕарыйан Сагур-Могила үрдэлгэ тиийбиттэрэ. Икки дэриэбинэни ылан баран Семеновка дэриэбинэ таһыгар тохтообуттара. Емельяновтаах олорор таанкаларын бааҕа тэһэ ытыллан турунан кэбиспитэ. Элбэх сүтүктэнэн төннүү буолбута. Полковник Афанасьев, майор Лядочков, Лейтенант Григорьев уо.д.а. геройдуу охтубуттара.
Ордубут күүстэрин хомунан уонна эбии күүс кэлэрин көһүтэн Мариновка дэриэбинэҕэ обороналанан 5-6 хонук олорбуттара. Онтон Амвросиево куорат туһаайыытынан кимэн киирэргэ бирикээс кэлбитэ. Г.И. Емельянов Голованов диэн старшай сержанныын биир блиндажтан 3 ньиэмэһи билиэн ылбыттара.
Семеновка дэриэбинэҕэ кимэн киирэргэ бирикээс кэлбитэ. Өстөөх өлүүлээх уоту аспыта. Өлүү-сүтүү эмиэ үксээбитэ. Батальонтан 63 эрэ киһи ордон Степановка дэриэбинэҕэ чугуйбуттара. Батальону тыыннаах хаалбыт лейтенант Мельников командалаабыта. Бэрт түргэнник ыаллыы чаастары кытта сибээстэһэр наада буолбута. Разведкаҕа Емельяновы биир казах уолунуун ыыппыттара.
Разведчиктар буулдьа ардаҕын, снаряд эстиитин ортотунан оҥхойго түһэ-түһэ сыыллан айаннаабыттара. Георгий Иннокентьевич хаҥас илиитин тоҥолоҕун үөһээ өттүнэн улаханнык бааһырбыта. Ону бэрэбээскилээн баран салгыы айаннаабыттара. Балачча буолаат, биир дириҥ хаспахха, бэйэбит дьоннорбутун булан дакылааттаабыттара. Емельянов ити кэнниттэн хайдах буолбутун билбэт.
Георгий Иннокентьевич икки ый госпитальга эмтэнэн баран Крымы босхолооһуҥҥа кыттыбыта. Кини 6-с гвардейскай туспа танковай бригада састаабыгар киирсэн, элбэх нэһилиэнньэлээх пууннары босхолоһон Сисферопольга тиийбитэ. Итиннэ кыра тохтобул кэнниттэн өстөөөҕү муораҕа ыган испиттэрэ. Севастополы босхолоон, фашистар тобохторун Херсонесскай тумулга ыкпыттара. Өстөөх кэлэр-барар сирэ баранан, 25 тыһыынча киһи бэриммиттэрэ.
Кыратык сынньанан, оҥосто түһэн баран Москва таһыгар тиийбиттэрэ. Кинилэр сулууспалыыр 6-с гвардейскай Сталинградскай, Сивашскай Кыһыл знамя орденнаах танковай бригадаларын танковай училищеҕа кубулуппуттара. Г. Емельянов бу училищены бүтэрэн лейтенант званиеламмыта. 1946 сыллаахха учуутал быһыытынан демобилизацияламмыта уонна төрөөбүт дойдутугар төннөн учууталлаабыта.
Георгий Иннокентьевич оҕолор нуучча тылын умсугуйан үөрэтэллэригэр уһун сылларга сыратын, дьаныарын биэрэн үлэлээтэ. Кини үөрэппит оҕолоруттан нуучча тылын үгүс учууталлара иитиллэн таҕыстылар.
Кирсан Колпашников