РУБРИКАТОР
ДЬЫЛҔАТЫН ХАРА СИНИЭЛ БЫҺААРБЫТА
Аҕа дойду Улуу сэриитигэр ыраах Арбын нэһилиэгиттэн уонча киһи кыттыыны ылбыта. Олор истэригэр Василий Никифорович Бугаевка 1942 с. от ыйыгар 18 сааһын туолаатын кытта военкоматтан бэбиэскэ аҕалан туттарбыттар. Кини Илиҥҥи фроггҥа түбэһэн, кылгас болдьоххо байыаннай үөрэҕи барбыта. Биир киэһэ барьшарын стройдатан баран сиэрэй уонна хара өҥнөөх синиэллэри туох да испииһэгэ-тойо суох быраҕаттаан биэрбиттэр. Василий Бугаевка хара өҥнөөх синиэл түбэспит.
Сарсыарда, халлаан суһуктуйуута, сиэрэй синиэллээхтэри тимир суол станциятыгар илдьэллэр, эшелоҥҥа симэн Арҕаа фроҥҥа угааран кэбиһэллэр. Оггон Василий артиллерийскай чааска түбэһэн 1,5 мөлүйүөн саллааттаах Квантунскай армияҕа хахха буолбут 40 дивизия састаабыгар хаалар. Манна да саллааттар олохторо чэпчэкитэ суох этэ, туох чорбойорун, ас амтаннааҕын, үчүгэйин барытыи арҕаа ыыталлара. Бэл диэтэр, орудиелар эрэһиинэ көлүөһэлэрин устан арҕаа ыытан баран, бэйэлэрэ маһынан көлүөһэ оҥорон олордоллоро. Киинэҕэ көстөрүн курдук буолбакка, саппыкы диэни сэрии бүтүүтэ биирдэ кэппиттэрэ, онуоха диэри обмоткалаах бачыыҥканан сылдьыбыттара.
Астаах-үөллээх Украинаттан кэлбит уолаттар аччыктыыр диэни тулуйбаттар эбит. Орудие соһор биэлэрэ төрөөтөҕүнэ кулунун тута буһаран сиэн кэбиһэллэрэ. Кинилэртэн чугас бэс чагдаҕа танковай чаас турбута (кэлин Намҥа биир үбүлүөйгэ бу чааска сулууспалаабыт Кондаков диэн киһини көрсүбүтэ). Ити курдук 3 сыл ааспытын кэннэ ньиэмэстэри кыайбыт чаастар эшелоннара түүн ахсын айаннаан кэлэр буолбуттара. Командование биллибэтинэн үгүс байыаннай күүһү түмэн баран Японияҕа сэриини биллэрбитэ.
Монголия истиэбигэр киһи хараҕа ыларынан халыҥ армия айаҥҥа туруммута. Пехотинецтар күн сыралҕанын тулуйбакка, утатан да буолуо, онно-манна айахтарыттан күүгэн аллан сыталларын көрөн ааһаллара. Хинган хайатарын туорааттарын, инники иһэр чаастар дьогшуоннары самнаран, чугутан испиттэрэ. Сотору кэминэн сэрии бүппүтэ да, Василий Никифорович өссө икки сыл сулууспалаан баран 1947 с. дойдутун этэҥнэ булбута. Сэриигэ кыттыбытын туоһутунан «Японияны кыайыы иһин» мэтээлэ, Верховнай Главнокомандующай Махтал суруга буолбуттара. Дойдутугар кэлээт, колхозка биригэдьииринэн, ол кэннэ председателинэн, салгыы сэбиэт секретарынан үлэлээбитэ. 1974 сылтан пенсияҕа тахсыар диэри лесник этэ. Хаһан даҕаны ветераммын диэн түөһүн тоҥсумматаҕа, дьиэҕэ-уокка, массыынаҕа таласпатаҕа. Ити кини киһи быһыытынан көнөтүн, сэмэйин көрдөрөрө. 4 оҕо тапталлаах аҕата, элбэх сиэн эһэтэ Василий Никифорович Бугаев 1994 с. олохтон туораабыта.