РУБРИКАТОР
БОЧКАРЁВ МИХАИЛ ИВАНОВИЧ
Мин Көбөкөн нэһилиэгин олохтооҕо, Бочкарев Михаил Иванович, кэнэҕэски ыччаттарга анаан бэйэм фронтовой олохпуттан кылгас ахтыыны оҥоруохпун баҕарабын. 1942 сыл бэс ыйын 27 күнүгэр биһиги армияҕа барбыппыт. Челябинскайга биһигини младшай командирдары бэлэмниир оскуолаҕа ылбыттара. Ону алта ый үөрэнэн бүтэрэн Кыһыл Армияҕа Уральскай байыаннай уокурукка 18-с хайыһар биригээдэтигэр батальоҥҥа 3-с рота отделениятын командира буолбутум. Онно оборона государственнай дьиэтэ И.В. Сталин бирикээстэрин, тиһэх сонуннары, инфобюро биэриитин, политчаастары ааҕаллара.
1943 сыл олунньу 14 күнүгэр Челябинскайтан биһиги биригээдэ арҕаа айаннаабыта. Сталинградка барбыппыт, биир да бүтүн дьиэ суоҕа, үгүс көмүллүбэтэх өлүктэр, станциялар умайа тураллара. Онтон Ростовка барбыппыт. IV-с гвардейскай биригээдэ 2-с армията 4-с механизированнай буолбут ыйыгар биһигини ылбыттара, онтон үөрэммиппит. От ыйыгар бу полкаттан толору киһилээх, араас оһуобай батальоннардаах, взводтардаах арҕаанан соҕуруулуу-арҕаа фроҥҥа тиийбиппит. Сарсыарда эрдэ тревога буолбута. Комбат гвардия капитана Паньков Сталин кистэлэҥ бирикээһин аахпыта. «9 чааска киирэбит» - диэн. Бу кыргыһыылар Донбасска, Степановка уо.д.а. дэриэбинэлэр тастарыгар барбыттара. Кырыктаах кыргыһыылар барбыт бэлиэлэрэ - дэриэбинэлэр умайа тураллара. Онно катюшалар тыастарын аан маҥнай истибитим. Биһиги артиллериябыт үлэлиирин кытта кыра куораттара көстүбэт буолбуттара. Бу туохха да холооно суох сэрии тыынын мин бастаан истибитим. 9 чаас диэки таанкалар кэлэн баартара. «Наступайте!» - диэн команда сатараабыта. Үрдүбүтүнэн самолеттар көтөллөрө, үөһээттэн-алларааттан киһи сатаан аттарбат ытылҕана буолбута. Күн хараара өлбүтэ, иннибитигэр баар дэриэбинэни ылбыппыт. Өстөөх үнтү бомбалаан дэриэбинэҕэ биир да бүтүн дьиэ ордубатаҕа.
Сауматиля диэн дэриэбинэҕэ кырыктаах кыргыһыылар хас да күн буолбуттара. Ол кыргыһыыга миномет оскуолката атаҕым бэрбээкэйин үнтү тэппитэ. Биир дойдулааҕым Готовцев Иннокентий Васильевич миигиттэн ручной пулемету ылан сэриилэһэ хаалбыта. Мин өйбүн сүтэрэ-сүтэрэ сүүрэн иһэн Матвей Яковлевич Матвеевы көрүстүм: «Аппаҕа бааһырбыттары мунньаллар, мин бултаһа бардым» - диэбитэ. Онтон госпитальга Астрахань куоракка эмтэнэн 3-с группалаах инбэлиит буолан 1944 с. кулун тутар 20 күнүгэр төрөөбүт Сахам сиригэр кэлбитим.
Ахтыыны оҥордо сэрии бэтэрээнэ, Аҕа дойдуну көмүскүүр улуу сэрии кыттыылааҕа Бочкарёв Михаил Иванович.
1975 с. муусустар 28 к.