РУБРИКАТОР
БАРАМЫГИН СЕМЕН СПИРИДОНОВИЧ
Ким умнуой ааспыты, туох умнуой ааспыты... «Сэрии» диэн суостаах тыл диэнтэн дьиэ икки ардыгар айманыыны, элбэх харах уутун аҕалбыта. Аҕам, Барамыгин Семен Спиридонович, колхуоһугар суотчутунан үлэлии сылдьан, сэриигэ барар бэбиэскэ туппута. Баара эрэ, 29 саастаах, олоҕу саҥа олорон иһэн, кини маҥнайгы ыҥырыыга 1941 сыл атырдьах ыйыгар сэриигэ барбыта. Аҕам сэрии саамай уотугар, ыар кэмигэр сылдьыбыта. Ууну-уоту ортотунан аастаҕа, сир-халлаан тэҥнэһэр, дьүүлэ-дьаабыта биллибэт уот ортотунан сырыттаҕа. 1943 сыл от ыйыгар өлбүтүн туһунан биллэриини ийэм туппута. Таптыыр кэргэнин сүтэрии, үс тулаайах оҕотун иитэн, киһи оҥоруу олус ыарахан этэ. Мин аҕабын өйдөөбөппүн, кини сэриигэ барарыгар 11 ыйдаах эбиппин. Эдьиийим Ааныс 4 саастаах, убайым Сеня 5 саастаах эбиттэр. Аҕалаах оҕолорго наһаа ымсыырар этибит. Аҕабыт баара буоллар, биһиги да кыһалҕата суох улаатыа, үөрэниэ этибит.
Ийэм биһигини дьон оҥороору түүннэри-күннэри үлэлиирэ. Биһиги оҕолор ийэбитигэр бары үлэҕэ барытыгар көмөлөһөр этибит. Уу баһыыта, мас хомуйан аҕалыы, ынах, ньирэй хо-муйуу, түптэ оҥоруу, ынах этэрии уонна да атын үлэлэр элбэх этилэр. Ким да сүрэҕэлдьээбэт, төттөрү эппэт этэ. Күннээҕи сорукпут курдук бары үөрүүнэн толорорбут. Бары эйэлээх эти-бит, биирдэ да этиспиппитин-охсуспуппутун өйдөөбөппүн.
Ас-таҥас тиийбэт кырыымчык кэмэ этэ. Сайынын атах сыгынньах сылдьарбыт, этэрбэспитин наһаа харыстыырбыт. Күһүн кистээн сиэмэ туораҕын хомуйарбыт. Ону ыраастаан, куурдан-хатаран, суорунаҕа тардан, бурдук оҥорон, ийэлэрбит минньигэс да минньигэс үтэһэ лэппиэскэтэ оҥороллоро. Үтэһэҕэ сыстыбытын сиэри былдьаһыы буолара, матан ытаһыы да ханна барыай. Сүрүн аспыт иэдьэгэй буолара. Алаадьы сиир киэһэбит, наһаа да кэтэһиилээх, үөрүүлээх буолара. Саамай мааны аспыт... Оо, күндү да буолара, алаадьы сиир киэһэбит!
Ийэлэр барахсаттар тыылга хорсуннук үлэлээбиттэрэ. Үлэ саамай ыараханын ийэлэр чараас санныларыгар сүкпүттэрэ. 5 киһи үлэтин соҕотох бэйэлэрэ үлэлииллэрэ. Эр дьон барыта сэриигэ барбыта, онон эр киһилии үлэлииллэрэ. Мас кэрдэн киллэрии, хас да көлөнөн от тиэйии, от охсуу, кэбиһии курдук ыарахан үлэлэри толороллоро. Барыта Кыайыы туһугар күүстэрин харыстаабакка үлэлээбиттэрэ. Элбэх ийэлэр Аҕа дойду сэриитигэр килбиэннээх үлэлэрин иһин медалынан наҕараадаламмыттара.
Россия норуотун Үөрэҕириитин туйгуна, Учууталлар учууталлара, СР Бочуотунай Грамотатын уонна
Е.А. Борисов илии баттааһыннаах үрүк көмүс бэлиэ хаһаайына
Барамыгина Полина Семеновна суруйан хаалларбыт ахтыытыттан. 21.02.2005с.