РУБРИКАТОР
ҮТҮӨ ААТЫ ҮЙЭТИТИИ
Мин хос эһэм Баишев Афанасий Леонтьевич 1929 сыллаахха Таастаах нэһилиэгэр күн сирин көрбүт. Хос эһэм билигин баара буоллар 85 сааһын туолуо этэ. Хос эһэм олоҕунан киэн туттабын: биир бэйэтэ биэс буолан олоҕун салҕыыр кэнчээри ыччаттааҕыттан, удьуор утумун салҕыыр сиэннэрдээҕиттэн, үлэни кыра эрдэҕиттэн өрө тутан үлэ бастыҥ аатын ылбытыттан, үлэ, тыыл ветерана буоларыттан, дьоҥҥо үтүө өйдөбүл хаалларбытыттан.
Хос эһэбин кэриэстээн, кини олорон ааспыт олоҕуттан биир кэрчик кэми ахтарым тоҕоостоох. Эһэм олоҕун биир умнуллубат кэрэ түгэнинэн 1945-50 сс. республикаҕа 4800 метргэ наар бастаабыт Сындыыс диэн орловскай сэлиик боруода атыыры сүүрдэн Намнар ааттарын ааттаппыта буолар.
Бу Сындыыһы аан бастаан хос эһэм убайа Баишев Егор Леонтьевич - Саххаанай Үөдэйтэн талан ылан, дойдутугар Таастаахха «Өктөөп уота» холкуоска таһаарбыт, көрөн-истэн, бүөбэйдээн айааһаабыт. Егор Леонтьевич бастыҥ сылгыһыт буолан, 1939 с. норуот хаһаайыстыбатын Бүтүн сойуустааҕы быыстапкатын кыттыылааҕа, Нам улууһун тыатын хаһаайыстыбатын үлэһиттэриттэн аан бастакынан «Үлэ Кыһыл Знамята» уордьанынан наҕараадаламмыт эбит.
1942 с. сэриигэ ыҥырыллыбыт. Ржев куорат иһин кыргыһыыга сырдык тыына быстыбыт. 2002 с. Кыайыы күнүгэр абаҕам Баишев Вячеслав Петрович Ржев куоракка тиийэн, Кыайыыны уһансыбыт, сэрии толоонугар охтубут буойуннарга сүгүрүйэн, махтанан туран сибэкки дьөрбөтүн уурбута, абаҕабыт аата суруллан турар мемориальнай стендэтигэр хаартыскаҕа түспүтэ.
1949 с. эһэм Баишев Афанасий Леонтьевич 20 саастааҕар республикаҕа күһүҥҥү ат сүүрдүүтүгэр Сындыыһы сүүрдэн биэтэккэ бастакынан тиийэн, күн бүгүнүгэр дылы дьон уос номоҕо, кэрэ кэпсээн оҥосто сылдьар чаҕылхай кыайыыны аҕалбыт. 1950 с. республикатааҕы сааскы сүүрүүлэргэ баайааччы, Жирков Петр, сүүрдээччи, мин хос эһэм Афанасий Леонтьевич, кыайыы өрөгөйүн билбиттэр. «Ыһыы-хаһыы бөҕөнү түһэрэн, өрө ньиргийэ олорор трибуна иннинэн кыайыылаах кымньыыбын өрө ууммутунан биэтэккэ элээрдэн ааһар түгэннэрим олус долгутуулаах буолаллара», - диэн хос эһэм ахтар эбит. Бу Сындыыс барахсан тиһэх сүүрүүтэ буолбут.
1958 с. харыачыка ыарыы буолбутун Атласов Николай Иванович дьаһалынан, сиэри-туому тутуһан уҥуох туппуттар. Таастаахха Кэҥкэмэ үрэх уҥа сиһигэр, Киэҥ Алыы диэн сиргэ, Сындыыс төбөтүн уҥуоҕун тиит маска Баишев Дмитрий Иванович - Бочоох оҕонньор ытык кэрэх оҥорон ыйаабыт.
Үтүө аат хаһан баҕар үйэтитиллэр үгэстээх. Эһэбит Афанасий Леонтьевич Баишев 85 сааһын кэриэстээн, Сындыыс таптаан сылдьыбыт Киэҥ Алыы диэн сиргэ мемориальнай дуоска уонна өйдөбүнньүк бэлиэни оҕолоро, сиэннэрэ, аймах-билэ дьоно буолан туруордубут.
Киэн туттар дьоммут, абаҕабыт Егор Леонтьевич — Саххаанай сылгыһыт, эһэм Афанасий Леонтьевич Баишевтар, үтүө ааттара умнуллуо суоҕа, үйэттэн үйэҕэ аймах, удьуор ыччаттарынан салҕана туруо.
Аня Лугинова,
Салбан орто оскуолатын 10-с кылааһын үөрэнээччитэ